Resultaten van onze onderzoeken

De eerste wandeldag is het zwaarst

Door het 4Daagseonderzoek weten we dat de eerste dag het zwaarst is. Wandelaars ervaren dat niet altijd zo, maar fysiek gezien vragen ze die dag het meest van zichzelf. De lichaamstemperatuur stijgt het sterkst, de mate van uitdroging is het grootst en we maten de meeste ontstekingsreacties in het lichaam. In de dagen erna past het lichaam zich aan de grote inspanning aan: het bloedvolume neemt toe en het hart pompt het bloed vol zuurstof makkelijker rond. Ons lichaam went echt aan de activiteit, fysiek gezien zou een wandeldag 5 of dag 6 ook nog prima kunnen.

(Bijna) iedereen kan de Vierdaagse lopen

Er zijn weinig mensen die de 4Daagse niet kunnen lopen. Dus ook mensen met overgewicht, hartfalen en hoge bloeddruk kunnen, mits goed getraind, rustig uren op een dag wandelen. We onderzochten verschillende groepen patiënten, onder meer deelnemers die cholesterolverlagers (statines) slikken. Een bekende bijwerking, bij zo’n 25 procent van de gebruikers, van dit middel is spierklachten en spierschade. Uit ons onderzoek blijkt dat mensen met bestaande klachten geen extra ongemakken oplopen ten opzichte van mensen zonder klachten en de deelnemers die geen statines slikken. Goed nieuws, want juist voor deze groep is bewegen heel gezond. Dat we nu laten zien dat zij veilig en zonder extra ongemak kunnen bewegen, is hopelijk een extra motivatie voor deze patiënten.

Drink, drink, drink

Uitdroging is een groot probleem onder 4Daagselopers. Vooral de eerste dag, als het lichaam nog niet gewend is aan de fysieke inspanning, droogt zo’n 20 procent van de deelnemers uit. Dan hebben we het dus over een kleine 10.000 mensen. Deelnemers worden opgeroepen om genoeg te drinken. Hoeveel? Dat verschilt per persoon. De ene kan toe met een liter extra, andere deelnemers hebben wel zes liter vocht op een dag nodig. Bij warme omstandigheden, is logischerwijs meer vocht nodig: Als je meer zweet, moet je meer aanvullen.

Te warm om te zweten

Tijdens een wandeldag stijgt de lichaamstemperatuur met ongeveer 0,5 tot 1 graad, werd onder deelnemers gemeten. Dat kan ons lichaam goed aan, maar het moet de warmte wel kwijt. Die warmte komt van je spieren in je bloed, en vervoert het naar de huid. Je huid wil er vanaf. Dat gebeurt door transpiratie. Maar als de buitentemperatuur even hoog, of zelfs hoger, is als de lichaamstemperatuur, kan de huid die warmte niet kwijt. Hoofdpijn, misselijkheid en in extreme gevallen een hitteberoerte kunnen het gevolg zijn.

Wandelen is gezond, toch?

Het mag algemeen bekend zijn: regelmatig sporten is gezond en verlaagt het risico op hart- en vaatziekten. Maar het kan wel leiden tot meer troponine in het bloed. Troponine is een eiwit dat vrijkomt bij hartschade. Lang werd gedacht dat de schadelijke gevolgen bij inspanning wel meevielen. Maar wat bleek uit het 4Daagseonderzoek? Van 725 onderzochte deelnemers had 9 procent een hoog troponinegehalte. Van die 9 procent kreeg weer 27 procent gedurende de looptijd van het (jarenlange) onderzoek te maken met een ernstige hart- of vaatziekte of overlijden. In de restgroep van de 725 wandelaars was dit slechts 7 procent. Momenteel onderzoeken wij wat een verhoging van troponine in het bloed na inspanning betekent voor de gezondheid.

Elk jaar een andere doelgroep

2022: inname van insect-eiwitten en spierschade
2020 & 2021: 4Daagse afgelast wegens COVID-19
2019: wandelaars met een (licht) verhoogde bloeddruk
2018: wandelaars met cholesterolverlagers
2017: eiwitinname en spierkracht bij 65-plussers +
positieve gezondheid
2016: de honderd oudste wandelaars en wandelaars met knieklachten
2015: voeding en beweging + welke blaarpleister
is de beste?
2014: fitheid en geheugen + wandelaars met
hartfalen
2013: ‘Golden Oldies’
2012: wandelaars met diabetes
2011: start Nijmegen Exercise Study
2010: hart- en vaatziekten
2009: wandelaars met overgewicht
2008: het verschil tussen mannen en vrouwen

Een greep uit de resultaten:

1. Tijdens het wandelen stijgt de lichaamstemperatuur met 1 graad Celsius.
2. 20 procent van de wandelaars drinkt te weinig tijdens een wandeldag.
3. Hartschade treedt op na een wandeldag, deze lijkt voorspellend voor hart- en vaatziekten.
4. De eerste wandeldag is fysiek het zwaarst.
5. Een hogere wandelsnelheid is gerelateerd aan een betere score op een cognitietest.
6. Diabetes type 2 patiënten hebben minder medicatie nodig naarmate ze meer trainen voor de 4Daagse.
7. Zowel extra collageen als extra beweging vermindert knieklachten in de voorbereiding op de 4Daagse.
8. Wandelaars van rond de 80 jaar oud worden 8,2 jaar jonger geschat.
9. 4Daagse-deelnemers van alle leeftijden hebben in de zomer voldoende Vitamine D.
10. 30-40 minuten wandelen per dag draagt bij aan lagere kans op hart- en vaatziekten.
11. Extra eiwitten voor de 60+ wandelaar verbetert de spiermassa.
12. Statinegebruik leidt niet tot meer spierklachten en spierschade na wandelen dan bij andere wandelaars.
13. Hoe ouder de wandelaar, hoe minder goed de thermoregulatie is.
14. Extra groenten eten verlaagt de bloeddruk bij wandelaars met een verhoogde bloeddruk.
15. Wandelaars moeten wennen aan insecteneiwitten, maar er zijn aanwijzingen dat het leidt tot een toename in spiermassa.